امروز می‌خواهیم در مورد یکی از روش‌های پیشرفته‌ی درمان بیماری‌های قلبی صحبت کنیم: فنر زدن قلب که با نام‌های دیگری همچون آنژیوپلاستی با استنت‌گذاری یا قرار دادن فنر در رگ قلب نیز شناخته می‌شود.
آنچه در این مقاله میخوانید
مقدمه‌ای بر بیماری‌های قلبی
بیماری‌های قلبی عروقی، علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان هستند. این بیماری‌ها زمانی رخ می‌دهند که عروق کرونری که وظیفه‌ی رساندن خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی به عضله‌ی قلب را برعهده دارند، دچار گرفتگی می‌شوند. این گرفتگی می‌تواند به دلیل تجمع چربی، کلسترول و سایر مواد زائد در دیواره‌ی رگ‌ها باشد.
این انسداد جریان خون به قلب را کاهش می‌دهد و در نتیجه‌ی آن، سلول‌های قلبی اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کنند. در چنین شرایطی فرد ممکن است دچار درد قفسه سینه (آنژین صدری)، تنگی نفس، خستگی و در موارد شدیدتر، حمله‌ی قلبی شود.
فنر زدن قلب چیست؟
فنر زدن قلب، روشی است که برای باز کردن عروق کرونری مسدود شده و بهبود جریان خون به قلب استفاده می‌شود. در این روش، پزشکان از طریق یک لوله‌ی باریک و انعطاف‌پذیر به نام کاتتر که وارد سرخرگ اصلی (معمولا کشاله ران) می‌شود، به محل انسداد در رگ‌های قلب دسترسی پیدا می‌کنند.
در انتهای کاتتر، یک بالن کوچک قابل باد کردن و یک استنت (فنر) تاشو قرار گرفته است. پس از رسیدن به محل گرفتگی، بالن باد می‌شود تا رگ را باز کند. سپس استنت که شبیه به یک لوله‌ی توری فلزی است، در محل باز شده قرار می‌گیرد تا از انسداد مجدد رگ جلوگیری شود.
روند انجام فنر زدن قلب
فنر زدن قلب معمولا یک روش سرپایی است و نیازی به بستری طولانی مدت در بیمارستان ندارد. مراحل انجام این روش به شرح زیر است:
- آمادگی قبل از عمل: قبل از عمل، پزشک در مورد سوابق پزشکی شما سوال خواهد کرد و ممکن است آزمایش‌هایی برای اطمینان از وضعیت سلامت شما تجویز کند.
- بی‌حسی موضعی: در ناحیه‌ای که کاتتر وارد می‌شود، بی‌حسی موضعی تزریق می‌شود.
- قرار دادن کاتتر: یک کاتتر نازک از طریق سرخرگ اصلی (معمولا کشاله ران) وارد بدن شده و با کمک تصاویر اشعه‌ی ایکس به محل انسداد در رگ‌های قلب هدایت می‌شود.
- باد کردن بالن: پس از رسیدن به محل انسداد، بالن کوچک متصل به کاتتر باد می‌شود تا رگ را باز کند.
- قرار دادن استنت: پس از باز شدن رگ، استنت تاشو در محل قرار داده می‌شود و با باز شدن بالن، استنت نیز باز شده و شکل لوله‌ای به خود می‌گیرد و در محل انسداد باقی می‌ماند.
- خارج کردن کاتتر: پس از اطمینان از باز شدن رگ و قرار گرفتن استنت در محل، بالن تخلیه شده و کاتتر به آرامی خارج می‌شود.
- بستری بعد از عمل: پس از عمل، برای چند ساعت تحت نظر خواهید بود تا پزشکان از وضعیت شما اطمینان حاصل کنند.
مزایای فنر زدن قلب
فنر زدن قلب نسبت به جراحی باز قلب، مزایای قابل توجهی دارد، از جمله:
- کم‌تهاجمی بودن: این روش با حداقل تهاجم انجام می‌شود و نیاز به برش‌های بزرگ در قفسه سینه ندارد.
- درد کمتر: به دلیل کم‌تهاجمی بودن، درد و ناراحتی بعد از عمل کمتر است.
- بستری کوتاه‌مدت: معمولا بعد از چند ساعت استراحت در بیمارستان مرخص می‌شوید.
- بهبودی سریع‌تر: دوره نقاهت بعد از این عمل کوتاه‌تر از جراحی باز قلب است.
- بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزانه: اکثر افراد می‌توانند طی چند روز به فعالیت‌های عادی خود بازگردند.
عوارض احتمالی فنر زدن قلب
مانند هر عمل پزشکی دیگری، فنر زدن قلب نیز می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد، اگرچه این عوارض نادر هستند. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:
- خونریزی در محل ورود کاتتر
- عفونت
- آسیب به رگ‌های خونی
- لخته شدن خون در استنت
- حمله‌ی قلبی
- سکته‌ی مغزی
- نارسایی کلیه
موارد مناسب برای فنر زدن قلب
فنر زدن قلب برای همه‌ی افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی مناسب نیست. پزشک بر اساس شدت انسداد رگ‌ها، سلامت کلی بیمار و سایر عوامل، در مورد مناسب بودن این روش برای شما تصمیم‌گیری خواهد کرد.
به طور کلی، این روش برای افرادی که:
- دچار انسداد خفیف تا متوسط در رگ‌های کرونری هستند.
- به دلایل پزشکی، قادر به تحمل جراحی باز قلب نیستند.
- تمایل دارند از روش کم‌تهاجمی برای درمان استفاده کنند.
مناسب‌تر است.
آمادگی‌های لازم قبل از فنر زدن قلب
برای آمادگی قبل از فنر زدن قلب، نکات زیر را رعایت کنید:
- مصرف داروها: در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. ممکن است لازم باشد مصرف برخی داروها چند روز قبل از عمل قطع شود.
- سیگار کشیدن: اگر سیگار می‌کشید، پزشک توصیه می‌کند قبل از عمل آن را ترک کنید. سیگار کشیدن خطر عوارض بعد از عمل را افزایش می‌دهد.
- ناشده بودن: معمولا توصیه می‌شود قبل از عمل، چند ساعت ناشده باشید.
مراقبت‌های بعد از فنر زدن قلب
بعد از فنر زدن قلب، برای بهبودی سریع‌تر و جلوگیری از عوارض احتمالی، رعایت نکات زیر ضروری است:
- استراحت کافی: در روزهای اولیه بعد از عمل، برای بهبودی به استراحت کافی نیاز دارید.
- رژیم غذایی سالم: مصرف یک رژیم غذایی سالم برای قلب، به بهبودی و پیشگیری از بیماری‌های قلبی در آینده کمک می‌کند.
- فعالیت بدنی منظم: با مشورت پزشک، فعالیت بدنی منظم را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود قرار دهید.
- مصرف داروهای تجوی‌شده: داروهای تجوی‌شده توسط پزشک را به طور منظم مصرف کنید.
- مراجعات منظم به پزشک: برای بررسی وضعیت قلب و استنت گذاری شده، به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
فنر زدن قلب، روشی نوین و کارآمد برای درمان بیماری‌های قلبی است. این روش کم‌تهاجمی با عوارض جانبی کم، به بهبود جریان خون در قلب و ارتقای کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند. با این حال، تشخیص مناسب بودن این روش برای هر فرد بر عهده‌ی پزشک متخصص قلب است.
